ހިޖްރީ ކަލަންޑަރުގެ ފެށުން
ހިޖްރީ އައު އަހަރެއްގެ ފެށުމާއެކު ލޮބުވެތި ރަސޫލާގެ މި މަތިވެރި ޒިކުރާ އަޅުގަނޑުމެންގެ ހަނދާނަށް އާދެއެވެ. އިސްލާމީ ދައުލަތުގެ ދެވަނަ ޚަލީފާ ޢުމަރުލްފާރޫޤު ، ކީރިތި ރަސޫލާގެ ބަރަކާތްތެރި ޢަމަލުފުޅުތަކުގެތެރެއިން މި ބަރަކާތްތެރި ހާދިސާއިން އިސްލާމީ އުއްމަތުގެ ތާރީޚު ޖައްސަވަން އިޚްތިޔާރު ކުރެއްވީ ކީއްވެގެންބާވައެވެ؟ އެކަލޭގެފާނުގެ ޚިލާފަތުގެ ތިންވަނަ އަހަރުގައި ޞަޙާބީން އެއްކުރައްވާ ވިދާޅުވިއެވެ. " އަހުރެމެންގެ މުދާތައް ގިނަވެއްޖެއެވެ. އަހުރެމެން މި މުދާތައް ބެހުމަށް ވަކި ވަގުތެއް ނެތެވެ. މި ކަން ވަކި އުޞޫލަކުން ކުރިއަށް ގެންދާނީ ކިހިނެއްހެއްޔެވެ؟ ޝަޢުބާން މަހުގައި ލިބެންޖެހޭ މުދާތަކެއްގެ ލިޔުން ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ލިބިވަޑައިގެންފިއެވެ. އެހެނަސް އެއީ ކޮން ޝަޢުބާން މަހެއް ހެއްޔެވެ؟ އެއީ މި ޝަޢުބާން ހެއްޔެވެ؟ މި ދިޔަ ޝަޢުބާން ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ ކުރިއަށް އޮތް ޝަޢުބާން ހެއްޔެވެ؟ އެބައިމީހުންނަށް މި ކަންތައް ދެނެގަނެވޭނެ ގޮތެއް ތިޔަބައިމީހުން ނިކަން ހަދާދީ ބަލާށެވެ. "
ޢުމަރުގެފާނު މި އެދިވަޑައިގަތުމާ އެއްގޮތަށް ޞަޙާބީން ރައުޔު ފާޅު ކުރެއްވިއެވެ. ބައެއް ބޭކަލުން ދެންނެވިއެވެ. ރޯމަނުންގެ ތާރީޚުން ތާރީޚު ޖަހަމާ ހިނގާށެވެ! އަނެއްބައި ބޭކަލުން ދެންނެވިއެވެ. ފަރިސީންނާ އެއްގޮތަށް ތާރީޚު ޖަހަމާތޯއެވެ؟ ނަމަވެސް ޢުމަރުގެފާނު މިއިން އެއްވެސް ޚިޔާލަކާމެދު ހިތްޕުޅު ހަމައެއް ނުކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ބޭނުންފުޅުވީ މުސްލިމުންގެ ތާރީޚު ޚާއްޞަ އެއްޗަކަށް ހެއްދެވުމަށެވެ. މުސްލިމުން އެހެންމީހުންނާ ތަބާވާ ބަޔަކަށް ވުމަށް އެދިވަޑައެއް ނުގެންނެވިއެވެ. އެހެން ސަޤާފަތަކުން ސިފަ ލިބިގަންނަ ބަޔަކަށް މުސްލިމުން ވެގެން ނުވާނެކަމަށް އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ތާރީޚު ޖެހުމުގައި ވެސް މިނިވަން ޝަޚްޞިއްޔަތެއް ލިބިގެންވާ ބަޔަކަށް މުސްލިމުން ވާންޖެހޭނެއެވެ. މުސްތަޤިއްލު މިނިވަން ޝަޚްޞަކަށް ވާން ޖެހޭނެއެވެ.
އެހިނދު ބައެއް ޞަޙާބީން ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައި ވަސައްލަމް ގެ އުފަންދުވަހާ ނިސްބަތްކޮށް ތާރީޚު ޖަހަން ފެނިވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށް ދެންނެވިއެވެ. އަނެއްބައި ބޭކަލުން ރަސޫލާ މި ދުނިޔެ ދޫކުރެއްވި ދުވަހަށް ނިސްބަތްކޮށް ތާރީޚު ޖަހަން ފެނިވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށް ހުށައެޅުއްވިއެވެ. މިހިނދު ކީރިތި ރަސޫލާގެ އަތްޕުޅުމަތިން ތަރްބިޔަތު ލިބިވަޑައިގެންފައިވާ ޢަލީ ކައްރަމަﷲ ވަޖްހަހޫ ދެންނެވިއެވެ. ޢަލީގެފާނަކީ ރަސޫލާގެ ހިޖްރައިގެ ހާދީސާގައި ރަސޫލާގެ ފިދާއެވެ. މީގެއިތުރަށް ޢަލީގެފާނަކީ ޢުމަރުގެފާނުގެ މުޝީރެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައި ވަސައްލަމް މުޝްރިކުންގެ ބިމުން ނުކުމެވަޑައިގެން މަދީނާއަށް ހިޖްރަކުރެއްވި ކުރެއްވުމަށް ނިސްބަތްކޮށް ތާރީޚު ޖަހަން ފަށަމާ ހިނގާށެވެ!
މި ހުށައެޅުއްވުމުން ޢުމަރުގެފާނުގެ ހިތްޕުޅަށް ފިނިކަން ލިބުނެވެ. ޞަޙާބީންނަށް ހިތްޕުޅު ހަމަޖެހުން ލިބުނެވެ. އެހެނީ ހިޖްރައަކީ އިސްލާމީ އުއްމަތުގެ ފެށުމެވެ. މުސްލިމުންނަށް ނަޞްރާއި ނަޞީބު ލިބެން ފެށީ މަދީނާގައި މުސްލިމުންނަށް ހަމަޖެހުން ލިބުމުންނެވެ. ޢަލީގެފާނުގެ ބޭނުންފުޅަކީ އަހަރެއް ނިމި އަހަރެއް ފެށޭއިރު މުސްލިމުންގެ ހިތުގައި ދީނީ ރޫޙު ކައްކުވާލާނެ މުހިއްމު ޙާދިސާއެއްގެ ޒިކުރާ ދިރުވައި ދެމެހެއްޓެވުމެވެ. އެމީހުންގެ އީމާންކަން ސާފުކަންމަތީ ދަމަހައްޓާދޭނެ އާރެއް ވުޖޫދަށް ނެރުއްވުމެވެ. އެ ސާޙިބާގެ ސީރަތުން އެބައިމީހުންގެ ޙަޔާތަށް އަލިކޮށްދޭނެ ދަންމަރެއް ނެރެދެއްވުމަށް ޓަކައެވެ.އިސްލާމްދީނަކީ ވަކި މީހެއްގެ މަސްއޫލިއްޔަތެއް ނޫން ކަން ދެއްކެވުމެވެ. އިސްލާމްދީން މަތިވެރި ކުރަނީ ޢަމަލުކަން އަދި ޝަޚްޞް ނޫންކަން ބަޔާންކޮށް ދެއްވުމެވެ.
ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައި ވަސައްލަމް ގެ ހިޖްރައިގެ ޙާދިސާ ހިނގައިފައިވަނީ ރަބީޢުލް އައްވަލު މަހެއްގައެވެ. އެހެނަސް މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި ޢުޘްމާނުގެފާނަށް ފެނިވަޑައިގަތީ ހިޖްރީ ކަލަންޑަރު މުޙައްރަމު މަހުން ފެށުމަށެވެ. އެއީ ޢަރަބީން އަހަރު ފަށާ މަސްކަމުގައި ވާތީއެވެ. އެއީ މީލާދީ ސަނަތުން 622 ވަނަ އަހަރުގެ ޖުލައިމަހުގެ 16 ވަނަ ދުވަހެވެ.
ކީރިތި ރަސޫލާގެ ޞަޙާބީން ރަސޫލާގެ ޢީދު މީލާދު ދުވަހުން އިސްލާމީ ތާރީޚު ޖަހަން ފެށުމާ ދުރުހެލިވެވަޑައިގަތީ އެކަލޭގެފާނުގެ ރިސާލަތާއި ހިދަޔަތާ މީސްތަކުން ދުރަށްޖެހިދާނެތީއެވެ. މަސީޙީން ޢީސާގެފާނުގެ އުފަންދުވަހުން ތާރީޚު ޖަހަންފަށައި އެކަލޭގެފާނު އިލާހަކަށް ހެދިފަދައިން މުސްލިމުން ރަސޫލާގެ މާތް ޝަޚްޞިއްޔަތަށް އަޅުކަންކުރަން ފަށާފާނެތީއެވެ.
މުސްލިމުން ކީރިތި ރަސޫލާ ރަސޫލުކަމާއިގެން ފޮނުއްވުނު ދުވަހުން ތާރީޚު ޖަހަން ނުފެށީ ކީއްވެތޯއެވެ؟ މި ރިސާލަތުގެ މަތިވެރިކަމާއެކުގައި ވެސް އޭގެ އަސަރު ފެންނާން ފެށީ ހިޖްރަކުރެއްވުމަށް ފަހުގައި ކަމަށް ވާތީއެވެ. މަދީނާގައި މެނުވީ މުސްލިމުންނަށް ކިޔާނެއް ލިބިގެންގޮސްފައިނުވާތީއެވެ.
އިސްލާމީ ތާރީޚުގައި ހިނގި މުހިއްމު ހަނގުރާމަތަކާއި ކުރިމަތިލުންތައް ހިނގައިފައި ވަނީ ކީރިތި ރަސޫލާގެ ހިޖްރައަށް ފަހުގައެވެ. ބަދްރު ހަނގުރާމައާއި މައްކާ ފަތަޙަވުންފަދަ ކާމިޔާބުތަކަކީ މި ހިޖްރައިގެ ގަހުން ނުކުތް މޭވާތަކެކެވެ.
ހިޖްރައަކީ އިންފާރެއް
ހިޖްރައަކީ ރޭގަނޑު މުނިފޫހިފިލުވުމަށް ޓަކައި ކިޔާލަން ޖެހޭ ވާހަކައެއްނޫނެވެ.އެއީ އެއްވެސް ޙާލެއްގައި ކުޑަކުދީންގެ ގަނޑިގައި ޓީވީން ދުރަށް ދައްކާލާ އާހިތަތަކެއް ވެސް ނުމެނޫންމެއެވެ. އެކަމަކު އެއީ ޖާހިލުކަމާއި ކުފުރުގެ ރާޅުތަކުން އުދަ އަރަމުން ދިޔަ ސަހަރާއެއްގެ މެދުތެރޭގައި މުސްލިމުންނަށް ވަޠަނެއް ޤާއިމުކޮށްދިން މުހިއްމު ޙާދިސާއެކެވެ.
ހިޖްރައަކީ ފިތުނައަކުން މިންޖުވެގަތުމެއް ނޫނެވެ. އައްޝައިޚު މުޙައްމަދުލް ޣަޒާލީ އެމަނިކުފާނުގެ ފިޤްހުއްސީރާގައި ވިދާޅުވެފައިވާ ފަދައިން އެއީ " މުވައްޒަފަކު ކައިރި ރަށަކުން ދުރު ރަށަކަށް ވަޒީފާ ބަދަލުވުމުން ކުރި ދަތުރެއް ނޫނެވެ. އެއީ ހަނަފަސް ބިމެއްގައި ކާއެތިކޮޅެއް ލިބުމުގެ ދަތިކަމާ ކުރިމަތިލާން ޖެހުނު މީހަކު ކާއެތިކޮޅެއް ހޯދުމަށް ފަސްގަނޑު ރަނގަޅު ދަނޑު ބިމެއް އޮތް ރަށަކަށް ދަތުރު ކުރި ދަތުރު ކުރުމެއްނޫނެވެ. އެއީ އޭނާގެ އަހްލުންގެ ތެރޭގައި އަމާންކަމާއެކު އުޅެމުން އައި މީހަކު އޭނާގެ މަޞްލަޙަތުތައް އެއްފަރާތަކަށް ލައިފާ ، އޭނާގެ މުދާތައް ޤުރްބާންކޮށްފައި، އޭނާގެ އަމިއްލަ ނަފްސު ނުރައްކަލަށް ހާސާކޮށްފައި ކުރި ދަތުރެކެވެ. އެއީ ފަރުބަދައަކަށް ވެސް ބުރަ އަދި ސާބިތު އީމާންކަމެއްގެ ސަބަބުން ކުރި ދަތުރެކެވެ.
ނަބަވީ މި ހިޖްރައަކީ ޙައްޤާއި ބާޠިލުގެ އިންފާރެވެ. އަނިޔާވެރިކަމާއި ޢަދްލުވެރިކަމުގެ އިމެވެ. ޙައްދުފަހަނަޅައިދިޔުމާއި ސަމާޙަތު ވަކިކޮށްދިން ރޮނގެވެ. އެއީ ވަރުގަދަ ޢަޒްމަށާއި ޤުރްބާނީއަށާއި ފިދާވުމަށާއި ހޭދަކުރުމަށް ޝައުޤުވެރިކުރުވި ބަހާއެވެ.
ކީރިތި ރަސޫލާގެ ހިޖްރައަކީ ޝައުޤީ އަބޫ ޚަލީލު ވިދާޅުވެފައިވާ ފަދައިން އެކަލޭގެފާނާއި އެކަލޭގެފާނުގެ މާތް ޞަޙާބީން މި ދީނަށް ޓަކައި ވެވަޑައިގެންނެވި ބޮޑު ޤުރްބާނީގެ ހަދާނެވެ. އެބޭކަލުން ޢަޤީދާއާއި މިނިވަން ކަމަށް ޓަކައި ގޮވަތިގެދޮރާއި، މުދަލާއި އަނބިދަރީން ޤުރްބާން ކުރެއްވިއެވެ. ހަމަ މިމޭރުމުން އަންޞާރުންވެސް މި ދީނަށް ނަޞްރުދެއްވުމަށް ޓަކައި އެހާމެ ބޮޑު ޤުރްބާނީތަކެއް ވެވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އިންސާނީ ތާރީޚުގައި އެއީ ލާސާނީ ޤުރްބާނީތަކެކެވެ.
ހިޖްރައަކީ މަދަރުސާއެއް
ކީރިތި ރަސޫލާގެ ހިޖްރައަކީ ފިލާވަޅުތަކާއި ޢިބްރަތްތަކުން ފުރިގެންވާ މަދަރުސާއެކެވެ.މި ވާހަކައިން ފެންނަ ކޮންމެ މީހަކީ ބަޠަލެކެވެ. އުސްތާޒެކެވެ.
(1) މާތް ރަސޫލާގެ ނަބަވީ ހިޖްރައަކީ ފިކްރީ އަދި ސުލޫކީ މަދްރަސާއެކެވެ. ދުނިޔޭގެ ތާރީޚަށް އުފެއްދުންތެރި މަތިވެރި އިންޤިލާބެއް ގެނައި މި ޙާދިސާ ދިރާސާކުރަން ވަނީ ޖެހިފައެވެ. މި ދީނުގެ ރިސާލަތު ރަނގަޅަށް ދޭހަކޮށް ގަތުމަށް ޓަކައެވެ.ޙަޔާތުގައި މި ރިސާލަތުގެ ދައުރު ދެނެގަތުމަށް ޓަކައެވެ. މުސްލިމުންނާ އެ ދުވަސްވަރު ކުރިމަތިވެފައިވާ ދަތިތަކާއި އުނދަގޫތަކާއި، ހުރަސްތައް ގިރާކުރާނެ ގޮތެއް ނެތް ޙާލުގައިވެސް ﷲއާއި އެކަލާނގެ ރަސޫލާގެ އަމުރުފުޅަށް ކިޔަމަންގަނެ ބޯލަބައި ތިބެގެން އެމީހުން މި ހިޖްރަ ކުޅައެވެ.
(2) ނަބަވީ ހިޖްރައިގެ މަދަރުސާގެ މަންހަޖުގައި ހިމެނޭ މޮޑިޔޫލުތަކުން މޮޑިޔޫލަކުން ފެންނަނީ މާތްﷲ އަށް ފުރިހަމައަށް އިތުބާރު ކުރާ، އުޖާލާ ކުރިމަގަކަށް އިންތިޒާރު ކުރާ، އުއްމީދީ ނަޒަރަކުން މާދަމާއަށް ބަލައި، މުއުމިނާގެ މަލަތަކެވެ. މާތް ﷲ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. (إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا [1] – ދެމީހުންކުރެ އެކަކު ކަމުގައިވާ حال، كافر ވި މީހުން، އެކަލޭގެފާނު ނެރެލިހިނދުގައެވެ. އޭގެ ދެކަލުން (ثَور ފަރުބަދައިގެ) ހޮހަޅައިގައި ތިއްބެވި ހިނދުގައެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ އެކުވެރިޔާއަށް، ހިތާމަނުކުރައްވާށޭ، ހަމަކަށަވަރުން، اللَّه ވޮޑިގެންވަނީ، ތިމަންމެންނާ އެކުގައޭ ވިދާޅުވިހިނދުގައެވެ.)
(3) ހިޖްރައިގެ މަދަރުސާއިން ކިޔަވަން ޖެހޭ މޮޑިޔޫލްތަކުން ލިބޭ ތަމްރީނުތަކަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދަރިންނަށް އެމީހުންގެ މަސްއޫލިއްޔަތަކީ ކޮބައިކަން އުގަންނާ ދިނުމަށް ޓަކައި ހޯދަން ޖެހޭ ތަމްރީނުތަކެކެވެ. އެއްވެސް ކަމެއް އެއްވެސް މަޝްރޫޢެއް ކާމިޔާބު ކުރެވޭނީ އެ މަޝްރޫޢުގައި ހިމެނޭ ކަންތައް ހިންގާ ބެލެހެއްޓުމާ ޙަވާލު ކުރެވޭ ފަރާތްތަކުން އެ ފަރާތްތަކުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު ފުރިހަމައަށް އަދާކޮށްގެންނެވެ. ރަސޫލާ ހިޖްރައިގެ ދަތުރުފުޅަށް ގެކޮޅުން ނުކުމެވަޑައިގެންނެވި ރޭ އެކަލޭގެފާނުގެ ދާންކޮޅުމަތީ އަވަހާރަފުޅު ލައްޕަވަން ޢަލީގެފާނާ ޙަވާލު ކުރެއްވިއެވެ. މި މަސްއޫލިއްޔަތު ޢަލީގެފާނު އަދާނުކުރެއްވިނަމަ މުޝްރިކުންނަށް އޮޅުވައިލައްވައިފައި ރަސޫލާއަށް މައްކާއިން ބޭރަކަށް ނުކުމެވަޑައެއް ނުގެންނެވޭނެއެވެ. ޢަލީގެފާނު ރަސޫލާގެ އަރިހުގައި ހިޖްރައިގެ ދަތުރުފުޅުގައި ބައިވެރި ނުކުރައްވާ މައްކާގައި ބެހެއްޓެވީ އިތުރު އެހެން މަސްއޫލިއްޔަތެއް ވެސް އަދާކުރެއްވުމަށް ޓަކައެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާގެ އަތްޕުޅުގައި ހުރި މައްކާގެ މުޝްރިކުންގެ އަމާނަތްތައް އެ މީހުންނަށް އަދާކުރެއްވުމަށް ޓަކައެވެ. މި ކަމުގެ ސަބަބުން ދުޝްމަނުންނަށް ވެސް ރަސޫލާގެ ތެދުވެރިކަމަށް ހެކިވާން ޖެހުނެވެ. ރަސޫލާއަކީ އަމާނަތްތެރިއެއްކަން ޤަބޫލު ކުރަން ޖެހުނެވ
(4) ކީރިތި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައި ވަސައްލަމް އާއި އެކަލޭގެފާނުގެ މިތުރު ޞަޙާބީން އެބޭކަލުން އެންމެ ލޯބިފުޅުވާ ފަސްގަނޑު މައްކަތުލް މުކައްރަމާ ދޫކުރައްވާ މަދީނާއަށް ހިޖްރަ ކުރެއްވީ މުޝްރިކުންގެ ދުއްތުރާތަކާއި ގޯނާކުރުންތަކާއި އަނިޔާވެރިކަން އިންތިހާއަށްގޮސް އެބޭކަލުންނަށް މައްކާގައި ދިރިއުޅުއްވުމަށް ބޭނުންވާ ހުރިހާ މަގުތަކެއް ބަންދު ކުރުމުންނެވެ. ނަމަވެސް ކީރިތި ރަސޫލާ މައްކާއިން މަދީނާއަށް ކުރެއްވި ހިޖްރައަކީ ފިއްލެވުމެއް ނޫނެވެ. އެހެނަސް އެއީ ދީނަށް ނަޞްރު ހޯއްދަވައި ދެއްވުމަށް ޓަކައި އެޅުއްވި ވަރަށް އިސްތިރާތީޖީ ފިޔަވަޅެކެވެ. އެއީ ޖިހާދުގެ މައިދާން މައްކާގެ ބިމުން މަދީނާގެ ބިމަށް ނަޤްލުކުރެއްވި ނަޤްލު ކުރެއްވުމެކެވެ. އެއީ ޙައްޤުގެ ރާސްތާ ގަނޑުވެގެން ދިޔަ ނުދެއްވުމަށް ޓަކައެވެ. އެއީ ޙައްޤުގެ މައްޗަށް ބާޠިލު ވެރިވެގަތުމަށް ހުރަސް އެޅުއްވުމަށް ޓަކައެވެ. އެއީ އިސްލާމީ ދަޢުވަތުގެ ދުވެލި ކުރިއަށްވުރެ ބާރު ކުރެއްވުމަށް ޓަކައެވެ. އެއީ އިސްލާމީ ރިސާލަތަށް ދިފާޢީ މައިތިރިއެއް ހޯއްދަވާ ދެއްވުމަށް ޓަކައެވެ. އެއީ އިސްލާމީ ދަޢުވަތާއިގެން އުދުއްސައި ގަތުމަށް ، ޤާބިލު ، ތަފާތު މައިދާންތަކުގައި ފުންނާބު އުސް މޮޅު ފަހުލަވާނުންތަކެއް ތަމްރީނު ކުރެއްވުމަށް ޓަކައެވެ.
(5) ކީރިތި ރަސޫލާގެ ނަބަވީ ހިޖްރައިގެ ސަބަބުން އިސްލާމްދީނުގެ ތަސާމުޙު ސާބިތުވެގެން ދިޔައެވެ. އެހެން ދީންތަކުގެ މީހުންނާ މުސްލިމުންނާ ދެމެދުގައި ތަސާމުޙުގެ ގިޔުގަނޑުގެ ތެރޭގައި އެއްބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް އިޙްތިރާމު ކުރުމާއި ފައިދާ ލިބިގަތުމާއި ފައިދާ ބަދަލުކުރުމުގެ އުޞޫލު ތަޢާރުފުވެގެން ދިޔައެވެ. ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައި ވަސައްލަމް މަދީނާއަށް ވަޑައިގެން އެ ދުވަސްވަރު މަދީނާގައި އުޅުނު ޔަހޫދީންނާއެކު މުހިއްމު ޢަހްދުނާމާއެއްގައި ސޮއި ކުރެއްވިއެވެ. މި މުހިއްމު އެއްބަސްވުމުގައި ސުލްޙަމަސަލަސްކަމާއެކު އެންމެން ދިރިއުޅުމަށާއި އެއްބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް ނަޞްރު ދިނުމަށް އެއްބަސްވެފައިވެއެވެ.
(6) ކީރިތި ރަސުލާގެ ހިޖްރައިގެ ސަބަބުން އިސްލާމީ އިޤްތިޞާދުގެ އަސާސުތައް ޤާއިމުވިއެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައި ވަސައްލަމް މަދީނާގައި އައު ބާޒާރެއް ޤާއިމު ކުރެއްވިއެވެ. މި ބާޒާރަށް ވަނުމަށް އެއްވެސް މީހެއްގެ އަތުން އެއްވެސް ކަހަލަ ފީއެއް ނުވަތަ ވާރެއް ނެގުން ނަހީ ކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ޤާއިމު ކުރެއްވި މި ބާޒާރަކީ މަކަރާއި ޙީލަތް ހެދުން މުޅިން މަނާ ، ޝަރަފުވެރި ވާދަވެރިކަމާއި، ރިވެތި މުޢާމަލާތާއެކު ވިޔަފާރި ކުރަން ޖެހޭ، ޓެކްސް ހިލޭ މިނިވަން ބާޒާރެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިއަދުގެ ދުނިޔެއިން މިފަދަ މިނިވަން ބާޒާރެއް ނުފެނެއެވެ .
(7) އިސްލާމީ ދަޢުވަތުގެ އަޑު އުފުލިގެން ގޮސް މުޅި ދުނިޔެއަށް މި ދަޢުވަތު ފެތުރުނީ މި ހިޖްރައިގެ ސަބަބުންނެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާގެ ޠާހިރު ސީރަތުން އެނގޭގޮތުގައި ހިޖްރަވެފައި ވަނީ މާތްﷲ އެކަލާނގެ އަޅުންނަށް ލެއްވި ބޮޑު ރަޙްމަތަކަށެވެ.
(8) ކީރިތި ރަސޫލާގެ ހިޖްރައަކީ ބާޠިލު ޢަޤީދާއާއި ފާސިދު ފިކްރުތަކަށް ލިބުނު ބޮޑު ނާކާމިޔާބެކެވެ.އެއީ އިންސާނިއްޔަތުކަމުގެ ތާރީޚުގައި އިންސާނާއަށް ލިބުނު އައު ފަތަޙައެކެވެ.ރަސޫލާގެ މި ހިޖްރަ ކުރެއްވުމުން އެނގެނީ ކިތަންމެ ދުވަހެއް ވިޔަސް ޙައްޤަށް ، ވަޠަނެއް ، ހިޔާވަހިކަމެއް ، ނަޞްރުދޭނެ ބަޔަކު ލިބުގެންވާނެ ކަމެވެ. ޙައްޤަށް ހުރަސްއެޅުމަށް ބާޠިލު އަބަދު ވެސް މަސައްކަތް ކުރާނެކަމެވެ. ޙައްޤު ނައްތައިލެވޭތޯ ބާޠިލު އަބަދުވެސް ފުރްޞަތަށް ބަލަބަލައި، އޮންނާނެ ކަމެވެ.
ރަސޫލާގެ ހިޖްރައިގެ ބަޠަލުން
ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައި ވަސައްލަމް އެކަލޭގެފާނު ހިޖްރަ ދަތުރުފުޅަށް ވަރަށް ރަނގަޅަށް ތައްޔާރުވެ ވަޑައިގަތެވެ.
* މި ދަތުރފުޅުގެ އިސްވާރަކީ ﷲގެ ރަސޫލާއެވެ.
* އެހީތެރިއަކީ މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި އަބޫބަކްރުއްޞިއްދީޤެވެ.
* މި ދަތުރުފުޅުގެ ފިދާއީއަކީ ޢަލީގެފާނެވެ.
* ދަތުރުފުޅަށް ބޭނުންފުޅުވާ ކާބޯތަކެތި ފޯރުކޮށްދެއްވީ އަސްމައު ބިންތު އަބީ ބަކްރުގެފާނެވެ.
* ޖާސޫސީ މަސައްކަތް ކުރެއްވީ ޢަބްދު ﷲ ބިން އަބީބަކްރުގެފާނެވެ.
* ދުޝްމަނުންނަށް އޮޅުވައިލުމާއި ވަންހަނާކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރެއްވީ އަބޫބަކްރުގެފާނުގެ ނޯކަރެއްކަމުގައިވާ ޢާމިރުގެފާނެވެ.
* ދަތުރުފުޅުގެ އާރުކާޓީއަކީ ޢަބްދުﷲ ބިން އުރައިޤަތެވެ. އޭރު އަދި އެކަލޭގެފާނު އިސްލާމްވެ ވަޑައެއް ނުގަންނަވައެވެ.
* ދަތުރފުޅުގެ ވަގުތީ މަންޒިލަކީ : ޘައުރު ފަރުބަދައިގެ ހޮހަޅައެވެ.
* ދަތުރު ފެށުން: ހޮހަޅައިގައި ތިން ދުވަސް ހޭދަކުރެއްވުމަށްފަހު
* ދަތުރުފުޅުގެ މަގު : އައްސޭރި މަގު . މިއީ ޢާއްމު ގޮތެއްގައި މީހުން މަދީނާއަށް ދަތުރުކޮށް އުޅުނު މަގެއްނޫނެވެ.
މިއީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައި ވަސައްލަމް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދެއްވި ވަރަށް މުހިއްމު ދަރެހެކެވެ. ކަންކަން ކާމިޔާބު ކުރެވޭނީ ރަނގަޅަށް ރާވައިގެންނެވެ.
އެންމެ މާތް ހިޖްރަ
އެންމެ މާތް ހިޖްރައަކީ ޝިރްކުގެ އަދިރިކަން ދޫކޮށް އިސްލާމްދީނުގެ އަލިކަމަށް ކުރާ ހިޖްރައެވެ. ނުބައިކަން ދޫކޮށް ހެޔޮކަމަށް ކުރާ ހިޖްރައެވެ. ހަލާކު ކުރަނިވި ޢަމަލުތައް ދޫކޮށް ބިނާކުރަނިވި ޢަމަލުތަކަށް ކުރާ ހިޖްރައެވެ. ބައިބައިވުންތައް ދޫކޮށް އެއްބައިވަންތަކަމަށް ކުރާ ހިޖްރައެވެ.އެހެންވީމާ އަޅުގަނޑުމެންގެ ހިތްތަކުން ﷲގެ ޙަޟްރަތަށް ހިޖްރަކުރަމާ ހިނގާށެވެ! އެކަކު އަނެކަކު ދެކެ ލޯބިވުމަށް ޓަކައެވެ. އެކަކު އަނެކަކާއެކު ހެޔޮކަންތައް ކުރުމަށް އެއްބާރު ލުމަށް ޓަކައެވެ. ޙަސަދަވެރިކަމެއް ނެތް ، އަރާރުން ވުމެއް ނެތް މާޙައުލެއްގައި، ޞުލްޙަމަސަލަސްކަމާއެކު ދިރިއުޅެވޭނެ ޤައުމެއް ބިނާކުރުމުގެ މައިދާނުގައެވެ. ކޮންމެ މީހަކު އޭނާގެ ދައުރު އަދާކުރުމަށް ޓަކައެވެ.
[1] – التوبة :40
