عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ صَخْرٍرضي الله عنه، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "إِنَّ اللَّهَ لاَ يَنْظُرُ إِلَى أَجْسَادِكُمْ، وَلاَ إِلَى صُوَرِكُمْ، وَلَكِنْ يَنْظُرُ إِلَى قُلُوبِكُمْ وَأَعْمَالِكُمْ".(رَوَاهُ مُسْلِمٌ)
މާނައީ: މާތް اللَّهُ، އެ ކަލޭގެފާނަށް ރުއްސުންލެއްވި އަބޫހުރައިރަތު، ޢަބްދުއްރަޙްމާނު ބުން ޞަޚްރުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. އެ ކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލު اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. {ހަމަކަށަވަރުން، މާތް اللَّهُ ތިޔަބައިމީހުންގެ ހަށިތަކަކަށް ބައްލަވާވޮޑިއެއް ނުގަންނަވައެވެ. އެކަމަކު اللَّهُ ބައްލަވައިވޮޑިގަންނަވަނީ، ތިޔަބައިމީހުންގެ ހިތްތަކަށާއި (އެބަހީ: ނިޔަތުގެ މައްޗަށާއި) ތިޔަބައިމީހުންގެ ޢަމަލުތަކަށެވެ.}
ކޮންމެ ކަމެއް ކުރިޔަސް މީހާގެ ނިޔަތް ރަނގަޅުކުރަން ޖެހޭކަމަށް މިޙަދީޘުން ދޭހަ ކޮށްދެއެވެ. ނިޔަތަށް (ހިތަށް) ސަމާލުކަން ދޭން ޖެހެއެވެ. މީހާގެ ހިތަށް ﷲ ބައްލަވައި ވޮޑިގެންވެއެވެ. އެ ޢަމަލެއްގައި ވަނީ ދެއްކުން ތެރިކަންތޯ ނޫނީ އިޚްލާޞްތެރިކަންތޯއެވެ. އެއަޅުކަމެއްގައި އޮތީ اللَّهُ ގެ އެއްކައުވަންތަކަންތޯ ނުވަތަ އެހެން ބައިވެރިޔަކުވޭތޯއެވެ. ލަދުވެތިކަންތޯ ނޫނީ ޘަވާބާއި ދަރުމައަށް އެދިގެންތޯއެވެ. اللَّهُ އާމެދު އޭނަގެ ހިތް އޮތީ ކިހިނެއްތޯއެވެ.
اللَّهُ އަށް އަޅުކަން ކުރުމުގައި ފުރަތަމަ ރަނގަޅުކުރަން ޖެހެނީ ހިތެވެ. އެހިތުން އޭނަ اللَّهُ މަޢުރިފާކޮށް ދަނެއެވެ. ބިރުވެތިވެ އެދުންވެ ތިބޭޙާލު އިޚްލާޞް ތެރިކަމާއެކު اللَّهُ އަށް އަޅުކަން ކުރެއެވެ.
ބޭރުފުށުގެ ޢަމަލުތަކާއި ބެހޭގޮތުން އިމާމު ނަވަވީ ވިދާޅުވެފައިވަނީ: އެއިން ތަގުވާ ހާސިލު ނުވާނެއެވެ. ނަމަވެސް ތަގުވާ ހާސިލުވާނީ اللَّهُ ބައްލަވައި ވޮޑިގެންވާކަން ދަނެ އެމީހެއްގެ ހިތުގައި اللَّهُ އަށް ބިރުވެތިކަންވާ މިންވަރަކުންނެވެ. އަޅުކަން ކުރުމުގައި މީހާގެ ހަށިގަނޑާއި މުދަލަށް އަހައްމިއްޔަތެއް ދީގެން ނުވާނެއެވެ.
މިހާރު ދުނިޔޭގައި ހިނގަމުން މިދާ ގިނަ ކަންތަކަކީ ޝަރީޢަތާއި އިދިކޮޅަށް ހިނގާ ކަންތަކެވެ. މުހިންމުކަން ދެވިފައި މިވަނީ މުދަލާއި ހަށިގަނޑަށެވެ. ހަށިގަނޑު ވަރުގަދަ ކުރެވޭތޯއެވެ. އެކަމަށްޓަކައި ކުލަބް ތަކާއި ޖިމްތައް ބިނާކުރެވެއެވެ. ހަށިގަނޑާއި ގުޅޭ ހުރިހާ ވައްތަރެއްގެ ޑޮކްޓަރުން ތަމްރީނު ކުރެވެއެވެ. ހަށިގަނޑަށް ރީތީ ކޮން ވައްތަރެއްގެ ހެދުމެއްތޯ ބެލެއެވެ. މުދާ އިތުރުވާނީ ކިހިނެއްތޯ ބެލެއެވެ. މުދަލަށް ސަމާލުކަން ދެވެއެވެ. ދުނިޔަވީ ހުރިހައި ފައިދާއެއް ލިބޭތޯ ބެލެވެއެވެ. އެކަމަށްޓަކައި އިޝްތިހާރުތަކާއި މިސްމީޑާއާ ބޭނުން ކުރެވެއެވެ. މީސްތަކުންގެ ހިތްތައް އެކަމަށް ޝައުޤުވެރި ކުރެވެއެވެ. އެކަމަކު ހިތުގެ އިސްލާހު !!!!
މީހެއްގެ ދިގުކަމާއި ކުރުކަމަށް، ވަރުގަދަކަމާއި ބަލިކަމަށް، ދޮންކަމާއި ކަޅުކަމަށް އަދި މުދާވެރިކަމާއި ފަގީރުކަމަށް اللَّهُ ބައްލަވައި ވޮޑިގެން ނުވެއެވެ. ފުރިހަމަ ހަށިގަނޑެއް ލިބުމަކީ اللَّهُ އަށް ޝުކުރު އަދާކުރަންޖެހޭ ވަރުގެ ބޮޑު ނިއުމަތެކެވެ. ނަމަވެސް ހަށިގަނޑު ބިނާކުރުމަކީ އެއީ އޭނާގެ ހަމައެކަނި ލަނޑުދަނޑިއަށް ވެގެން ނުވާނެއެވެ. އެކަމަށްޓަކައި اللَّهُ ދެއްވި މުދާތައް ހޭދަކޮށް ހުރިހާ ވަގުތެއް އެކަމަށް ހޭދަ ކޮށްގެން ނުވާނެއެވެ. ފުރިހަމަ ހަށިގަނޑަކާއި ސިއްހަތުން ކުރަންޖެހޭކަމަކީ اللَّهُ އަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމެވެ. ނަމާދު ކުރުމެވެ. ޙައްޖު ވުމެވެ. اللَّهُ ގެ މަގުގައި ދީނަށް ނަސްރު ދިނުމުގެ ގޮތުން ގަދައަޅައި މަސައްކަތް ކުރުމެވެ. ހެޔޮ އަމަލު ކުރުމެވެ. ހެޔޮބަސް ބުނުމެވެ. ހެޔޮފޯރުވައި ދިނުމެވެ.
{ހަމަކަށަވަރުން، މާތް اللَّهُ ތިޔަބައިމީހުންގެ ހަށިތަކަކަށް ބައްލަވައިވޮޑިއެއް ނުގަންނަވައެވެ. އެކަމަކު اللَّهُ ބައްލަވައިވޮޑިގަންނަވަނީ، ތިޔަބައިމީހުންގެ ހިތްތަކަށާއި ތިޔަބައިމީހުންގެ އަމަލުތަކަށެވެ.} اللَّهُ ގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ މިބަސްފުޅާއި އެކު اللَّهُ ގެ ވަޙީބަސްފުޅު ބަލާލުން މުހިންމެވެ. إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ [الحجرات: 13]. ހަމަކަށަވަރުން، اللَّه ގެ حضرة ގައި ތިޔަބައިމީހުންކުރެ އެންމެ މާތްކަންބޮޑީ، ތިޔަބައިމީހުންކުރެ އެންމެ ތަގުވާވެރި މީހާއެވެ.
އެއްވެސް މީހެއްގެ ރީތި ނޫނީ ހަޑި ސިފައަށް ބައްލަވައި اللَّهُ އަޖުރު ނުދެއްވައެވެ. އަދި މީހަކު ކުރާ އަމަލެއްގެ ޖަޒާވެސް އެހެންމީހަކަށް ނުދެއްވައެވެ. ހަޑި މީހާ ނަރަކައަށް ރީތި މީހާ ސުވަރުގެ ނުވައްދަވައެވެ. އަމަލު ގަބޫލު ކުރެއްވުމާއި ނުކެރެއްވުން ބިނާވެގެންވަނީ ނިޔަތުގެ މައްޗަށެވެ. އެއްގޮތަކަށްވެސް ރީތި ހުތުރު މުއްސަނދި ފަގީރު ކަމަކަށް ނޫނެވެ.
މި ޙަދީޡުފުޅުން ދޭހަވަނީ އަޅުކަމެއް ކުރިޔަސް އަދި ދުނިޔަވީކަމެއް ކުރިޔަސް اللَّهُ އެމީހަކަށް ދަރުމަ ދެއްވުމުގެ ކުރިން އެމީހެއްގެ ހިތަށް ބައްލަވައި ވޮޑިގަންނަވައެވެ. އެމީހެއްގެ ހިތް ފުރިފައިވަނީ ތަގުވާވެރިކަމުން ނަމަ އޭގެ ފުރިހަމަ ދަރުމަ ދެއްވައެވެ. އެމީހަކީ ރީތި މީހެއްތޯ ވަރުގަދަމީހެއްތޯ ނޫނީ މުއްސަނދި މީހެއްތޯ ނުބައްލަވައެވެ.
ލޮބުވެތި އަޚުން އަދި އުޚްތުން! ދުނިޔެއަށްޓަކައި އެއްވެސް މީހަކު މާތް ނުކުރާށެވެ. އަދި އެއްވެސް މީހެއްގެ ފަގީރު ކަމަށްޓަކައި އެމީހަކަށް ދެރަކޮށް ނުހިތާށެވެ. އަބަދުވެސް މަސައްކަތް ކުރަންޖެހެނީ މިޙަދީޘުގައި ވާގޮތަށް އަމަލު ކުރެވޭތޯއެވެ. އެއްދުވަހު މީހަކު ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުނާއި އެކު އިންނަވަނިކޮށް އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުން ރީތި ފުރިހަމަ މީހަކު ހުރަސް ކޮށް ދިޔައެވެ. ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘުކުރެއްވިއެވެ. ތިޔަ ބޭކަލުން އެމީހާއާމެދު ދެކެލައްވަނީ ކިހިނެއްތޯއެވެ. ރީތި ފިރިހެނެކެވެ. އޭނާގެ ހަށިގަނޑު ޢަޖާއިބު ކުރުވަތެވެ. އަޞްޙާބުން ދެންނެވިއެވެ. އޭނާ މީހަކާ އިންނަން އެދެފިނަމަ އޭނައާއި ކައިވަނި ކޮށްދިނުން ގާތެވެވެ. އަދި އޭނާ ޝާފާޢަތްތެރި ވެއްޖެނަމަ އެބަޔަކު އޭނަގެ ޝަފާޢަތް ޤަބޫލުކުރާނެއެވެ. އޭނަ ވާހަކައެއް ދައްކައިފި ކަމަށްވާނަމަ އޭނަގެބަސް މީހުން އަހާނެއެވެ. އަޞްޙާބުންގެ އެވާހަކައަށް ޖަވާބު ނުދެއްވައި ހަނު ހުންނެވިއެވެ. ހަމަ އެވަގުތު އެހެން މުސްލިމު ފަޤީރަކު އެ މަޖިލިސް ހުރަސް ކުރިއެވެ.( އެވަގުތުގެ ބޭނުން ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ހިއްޕެވީ ފުރިހަމަ މުރައްބީއެއްގެ ދައުރު އަދާ ކުރެއްވުމަށެވެ.) އަޞްޙާބުންނަށް ރަސޫލާ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘުކުރެއްވިއެވެ. އެމީހާއާއި މެދު ދެކެލައްވާގޮތަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ ޖަވާބުގައި އަޞްޙާބުން ދެންނެވިއެވެ. ކައިވެނި ކުރަން އެދިއްޖެނަމަ އެކަމަށް އިންކާރު ކުރުންގާތްކަން ބޮޑެވެ. ކަމަކަށް އެދުނަސް އެކަމަކަށް ދެކޮޅު ހެދުން ގާތްކަން ބޮޑެވެ. ވާހަކައެއް ދެއްކިޔަސް އެވާހަކައަށް ސަމާލުކަންދޭނެ ބަޔަކު ނުތިބޭނެއެވެ. އަޞްޙާބުންގެ ޖަވާބު އެއްސެވުމަށްފަހު ޙަދީޘުކުރެއްވިއެވެ. މީނާއަކީ، ކުރިން އެދިޔަމީހާޔާ އަޅައި ބަލާއިރު، މީނާގެ މަތިވެރިކަމުން މުޅި ބިން ފުރިގެންދާވަރުގެ މީހެކެވެ.
اللَّهُ ގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘުކުރައްވާފައިވަނީ اللَّهُ ބައްލަވާވޮޑިގަންނަވަނީ، ތިޔަބައިމީހުންގެ ހިތްތަކަށާއި ތިޔަބައިމީހުންގެ ޢަމަލުތަކަށެވެ. އެއްގޮތަކަށްވެސް ބޭރުފުށުގެ ރީތި ކަމަކަށް ނޫނެވެ. މުދާވެރިކަމަކަށް ނޫނެވެ. ނޫނީބަސް މޮށުންތެރިކަމަކަށް ނޫނެވެ. ޢަމަލުތައް ބިނާވެގެންވަނީ ނިޔަތުގެ މައްޗަށެވެ. އެކަން އޮތީ އެހެންކަމަށް އިޝާރާތް ކުރައްވައި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘުކުރައްވާފައިވަނީ: التَّقْوَى هَهُنَا، التَّقْوَى هَهُنَا" وَيُشِيْرُ إِلَى صَدْرِهِ (رواه مسلم) ތަގުވާވެރިކަންވަނީ މިތާނގައެވެ. ތަގުވާވެރިކަންވަނީ މިތާނގައެވެ.} މިހެން ޙަދީޘްކުރައްވައި، އެކަލޭގެފާނުގެ މޭފުޅަށް އިޝާރަތް ކުރެއްވިއެވެ.
ތިޔަބައި މީހުންގެ ހިތްތަކަށާއި އަމަލުތަކަށް اللَّهُ ބައްލަވައި ވޮޑިގެން ވެއެވެ. އެހެނީ ހިތުގައި ވާއެއްޗެއް މެނުވީ ބޭރުފުށަށް ފާޅުނުވާނެއެވެ. ހިތް ރަނގަޅުވެއްޖެ ކަމަށްވާނަމަ ކުރެވޭ އަމަލު ރަނގަޅުވާނެއެވެ. اللَّهُ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީކުރައްވާފައިވަނީ فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا (الكهف) ފަހެ، އެމީހެއްގެ ވެރިރަސްކަލާނގެއާ ބައްދަލުވުމަށް އެދޭމީހާ (ދަންނާށެވެ!) ފަހެ، އެމީހާ ޞާލިޙު ޢަމަލު ކުރާ ހުށިކަމެވެ! އަދި އެމީހާގެ ވެރިރަސްކަލާނގެއަށް އަޅުކަންކުރުމުގައި، އެއްވެސްމީހަކު ބައިވެރި ނުކުރާހުށިކަމެވެ!
